In elke taal zijn er spreekwoorden, gezegden, uitdrukkingen en spreuken. Deze worden vaak door elkaar gehaald en vele zinnen kunnen bijvoorbeeld zowel spreekwoord als spreuk zijn. Maar wat zijn nu eigenlijk de verschillen?

Spreekwoord
Een spreekwoord is een kernachtige, vaste uitspraak die een erkende, op ervaring berustende waarheid of levenswijsheid uitdrukt en die telkens weer toegepast wordt op zich voordoende situaties en verschijnselen. Een spreekwoord is altijd een mededelingszin in tegenwoordige tijd en is een gehele zin.  De woorden in deze zin blijven altijd hetzelfde. Een spreekwoord is meestal figuurlijk maar soms ook letterlijk. Voorbeeld van een spreekwoord: Na regen komt zonneschijn.

Gezegde
Een gezegde is een vaste verbinding van woorden met een figuurlijke betekenis. Een gezegde bevat geen werkwoord en is dus maar een gedeelte van een zin (een zinsdeel). Hij vormt ook nooit op zichzelf een zin. De gezegde wordt meestal in een lopende en veranderbare zin verwerkt. Een gezegde die wel een werkwoord bevat noemen we ook wel een zegswijze. Voorbeeld van een gezegde: een nieuwsgierig Aagje. En wordt er van gemaakt: Zij is een nieuwsgierig Aagje.

Uitdrukking
Een uitdrukking is een vaste, idiomatische verbinding van woorden, met een figuurlijke of metonymische betekenis. Uitdrukkingen bevatten soms wel een werkwoord en vormen dus een complete zin. Anders dan bij een spreekwoord bevat een uitdrukking meestal geen wijsheid. Een uitdrukking bevat een vaste combinatie van woorden waarmee meestal indirect een situatie wordt benoemd.  Je moet deze uitdrukkingen dus niet letterlijk opnemen. Voorbeeld van een uitdrukking: Oude koeien uit de sloot halen.

Spreuk
Een spreuk is een kernachtige uitspraak die een levenswijsheid of een vermaning inhoudt, meestal met een zedelijke of godsdienstige strekking.

Of het nu een spreekwoord, gezegde, uitdrukking of spreuk is, of een zegwijze, expressie, levensmotto of gewoon een mooie zin, op Spreekwoorden-Gezegden.nl vind je ze allemaal!